Het derde deel van het 8-voudige Yogapad, bestaat uit Asana’s, stabiele houdingen, maar beweging is nodig om een Asana aan te nemen of los te laten.
Gymnastiek wordt beoefend met snelle bewegingen die uitgevoerd worden door de spieren en de spiervezels. De spieren hebben energie nodig om die gymnastiek te kunnen beoefenen en daarvoor hebben ze zuurstof en glucose nodig. Deze zuurstof en glucose worden verbrand om de cellen energie te geven. Gymnastiek en sport doen het hart sneller slaan waardoor ook het ritme van de ademhaling omhoog gaat.
Bij het beoefenen van asana’s zou de hartslag, de ademhaling en de bloeddruk niet omhoog mogen gaan, ze zouden moeten dalen. Snelle bewegingen dienen vermeden te worden. Yoga doet aan energiebehoud.
Asana betekent “houding en bestaan”, maar het bestaan zonder iets te doen. Er is geen beweging tijdens een asana, een asana is een stabiele houding.
Sthir – Sukham – Asanam
Asana is een stabiele en comfortabele houding (Patanjali Yoga Sutra 2.47)
Asana is een houding zonder bewegingen, maar om in de houding te komen zijn bewegingen wel noodzakelijk. Er zijn 4 stappen in het uitvoeren van een asana:
Enkel stap 3 is asana. Stappen 1, 2 en 4 zijn GEEN asana.
Asana is een stabiele en comfortabele positie, maar bewegingen zijn essentieel om de asana aan te nemen of te ontdoen. Deze bewegingen moeten zeer traag en gecontroleerd gebeuren. Deze bewegingen dienen ook ondersteund te worden door de juiste ademhaling.
De stabiliteit en het comfort zouden zowel op het fysieke als het mentale vlak aanwezig moeten zijn: deze twee onlosmakelijk verbonden. Stabiliteit en comfort zijn evenzeer onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Asana’s kunnen beoefend worden op de volgende niveau’s:
Niveau 1: met snelle bewegingen en zonder stabiliteit.
Dit is een niet-yoga niveau en daardoor een vorm van gymnastiek. Verschillende spieren worden op een degelijke manier getraind. Het functioneren van de gewrichten zal verbeteren. Dit zal echter niet leiden tot de resultaten zoals omschreven door Patanjali.
Niveau 2: met trage bewegingen maar zonder stabiliteit.
Dit type asana is nuttig voor personen met gewrichtsproblemen zoals bijv. Artrose, bevroren schouder en ander gewrichtspijnen. Dit type asana’s is nuttig voor mensen die fysiek zwak zijn. Verbetert de bloedcirculatie naar de verschillende spieren en gewrichten
Niveau 3: met trage bewegingen en stabiliteit voor een beperkte periode = dezelfde voordelen als niveau 2. De asana wordt gestabiliseerd voor een zekere tijdspanne: het rekken en samentrekken van de spieren zal de bloedtoevoer naar bepaalde organen die verbonden zijn met de asana bevorderen.
Niveau 4: met trage bewegingen, stabiliteit voor een zekere periode en ontspannen spieren = zelfde voordelen als niveau 2 en 3. Doordat de spieren ontspannen zijn zal de rekking overgenomen worden door sommige van de interne organen. Deze organen bestaan ook uit spieren die dan tegelijkertijd gerekt worden. Deze actie verbetert het functioneren van die organen. Deze actie stimuleert de bloedtoevoer naar die organen en voorziet in de toevoer van zuurstof en glucose. Door asana’s op deze manier uit te oefenen voorzien we onze organen van extra energie.
Niveau 5: trage bewegingen met stabiliteit voor een zekere periode en concentratie van de geest op lichaamsdeel = zelfde voordelen als niveau 2, 3 en 4. Door de concentratie van de geest op een specifiek lichaamsdeel zal de mentale energie zich ook concentreren op dat lichaamsdeel. Als resultaat hiervan zal het functioneren van dit lichaamsdeel bevorderd worden.
Niveau 6: trage bewegingen en stabiliteit voor een langere periode (half uur) met concentratie van de geest op het oneindige. De student die naar hogere niveau’s wil kan sommige asana’s op dit niveau zien te beoefenen. Dit niveau kan alleen bereikt worden door het beoefenen van de voorafgaande niveau’s. Door asana’s op deze manier te beoefenen bereikt de yogi controle over de geest. De beoefenaar kan verder reiken dan de dualiteiten van het leven, zoals ook beschreven wordt in de Yoga Sutra’s van Patanjali.
