Deel 4 - Pranayama

Het vierde deel van het 8-voudige Yogapad is Pranayama, het in balans brengen van onze vitale levensenergie door geconcentreerde ademhalingsoefeningen.

1. Wat is Pranayama?

Het woord Pranayama bestaat uit 2 delen Prana en Ayana. Prana is de vitale energie bron achter alle levensactiviteiten, Ayana betekent controle. Dus Pranayama betekent “de controle van de vitale energie”. Ons leven bestaat uit bewegingen op verschillende niveau’s: fysiek, mentaal, emotioneel, intellectueel en spiritueel. Door het beoefenen en bestuderen van Pranayama leren we deze bewegingen te beheersen.
Op het fysieke niveau stimuleert de Prana de cellen om zuurstof en glucose uit het bloed te halen, Prana is de energiebron achter alle activiteiten van ons lichaam. Wat de geest betreft: Prana controleert de fysieke en emotionele activiteiten. Onze geest heeft daar energie voor nodig, Prana is eveneens de energiebron voor onze emoties.
Controle van Prana = controle van de levensactiviteiten = Pranayama
We leren onze Prana controleren door controle van onze ademhaling. Ademen is een continu proces van bij de geboorte tot aan de dood het is een indicatie van leven. Onze ademhaling wordt automatisch gecontroleerd door ons autonoom zenuwstelsel maar kan ook door onze wil gecontroleerd worden. We kunnen ons autonoom zenuwstelsel leren controleren door het beoefenen van Pranayama.

2. Het Pranische lichaam

De pranische lucht of “Vayu” beweegt door het hele lichaam gelijk energiestromen. Het kan vergeleken worden met elektro magnetische velden waar de energie constant in beweging is.

Er bestaan 5 belangrijke Vayu “stromen” of energiestromen: apana, prana, samana, udana en vyana. Dit zijn verschillende manieren van de vayu of energiestroom om zich te uiten, net zoals verschillende onderdelen van het lichaam van een persoon zijn lichaam compleet maken.

De opname van de Prana gebeurt in de borststreek (van het diafragma tot aan de keel) en dit controleert het hart en de longen. Het opnemen van de pranische energie is de belangrijkste functie van Prana Vayu. Prana vayu zorgt voor de inwaartse beweging van de subiele kosmische kracht. Eliminatie – zijnde een beweging naar buiten – gebeurt via het urinair/excretie stelsel en de reproductie organen en wordt bestuurd door de Apana (van de navel tot aan de perineum).
Tussen de Prana en de Apana, ter hoogte van de maagstreek, controleert Samana het verwerken het eten. Behoud en een continue rotatie van de energie is het werk van Samana.
Udana zorg voor de verfijning van de stijgende energie en voor de gelaatsuitdrukkingen: de rotatie met de klok mee van de energie in het hoofd, de keel, de handen en de voeten. De controle en de penetratie van de energie door het hele lichaam is het werk van Vyana.
Pranayama is meer dan gewone ademhalingstechnieken. Het gaat niet alleen maar om controle van de ademhaling maar ook om technieken om de hoeveelheid Prana in het lichaam te activeren naar een hogere frequentie. We beoefenen Pranayama om de pranische processen in ons lichamen te begrijpen en te controleren. Ademen is de directie weg om Prana op te doen en de manier waarop we ademen veroorzaakt pranische vibraties in ons lichaam die ons hele zijn beïnvloeden.
Pranayama – Kumbhak: Patanjali stelt dat Kumbhak de pauze is tussen de inademhaling (Purak) en de uitademhaling (Rechak). Het inhouden van de ademhaling is uiterst belangrijk omdat het de Prana langer de kans geeft om zich te assimileren en de uitwisseling te verzorgen van zuurstof en carbo-dioxide in de cellen. Het beoefenen van Purak en Rechack dient te gebeuren door de controle van de in- en uitademhaling. Deze controle moet traag, vlot, uniform en gelijkmatig verlopen.

3. Verschillende soorten Pranayama

Er zijn verschillende soorten Pranayama oefeningen. De oefeningen die hieronder opgenoemd worden zijn een goed begin voor je training. Zorg er echter voor dat je richtlijnen krijgt van een yogaleraar of een Guru. Ga geen Pranayama beoefenen zonder de juiste begeleiding!

Meer gevorderde studenten weten dat er nog veel meer mogelijke technieken zijn dan hier opgenoemd worden. Pranayama beoefen is een interessante toevoeging aan je yoga.

Diepe Ademhaling –  De diepe ademhaling is de techniek waar je het beste mee begint al je Pranayama wilt beoefenen. De techniek houdt in dat je uitademhaling twee maal zo lang is als je inademhaling. Als beginnende yogi kan je bijvoorbeeld 4 tellen inademen en 8 tellen uitademen. Je zal snel merken dat dit zeer rustgevend is en dat je er op een natuurlijk manier energie van opdoet. Het heeft bovendien als voordeel dat je je longen volledig leert gebruiken waardoor je ze ook tot in het uiterste puntje zuivert.
Surya Bhedan –  Dit is een energiegevende Pranayama, wordt al wel eens vertaald als ‘leer de zon kennen’: adem in door het rechterneusgat, houdt de adem vast, adem uit door het linkerneusgat. Het neusgat dat niet actief is wordt gesloten door duim of pink van de rechterhand. Deze Pranayama helpt tegen luiheid en helpt gewicht te verliezen. Je kan daarbij het ritme van de diepe ademhaling gebruiken.
Bhasrika Is – De blaasgbalg ademhaling: is snelle ademhaling met Surya Bhedan: verhoogt de temperatuur van het lichaam.
Bhramari  – Dit is de zoemende bij ademhaling: bij de inademhaling maak je een zoemend geluid als een vrouwelijke bij, en bij het de uitademhaling klinkt het als een mannelijke bij. Deze Pranayama heeft een rustgevend effect op de geest.
Ujjaji  – De adem van de fysische overwinning: deze Pranayama wordt beoefend door de luchtpijp een beetje samen te trekken tijdens de inademhaling. Deze Pranayama bevordert de fysische bewustwording en verhelpt hoge bloeddruk. Deze Pranayama wordt afgeraden in het geval van lage bloeddruk.
Sitkari  – Verkoelende ademhaling: deze wordt beoefend door het inademen van de lucht door gesloten tanden. Deze Pranayama verlaagt de temperatuur van het lichaam omdat het frisse lucht in de longen en in de maag brengt. Verbetert het functioneren van de hypofyse. Dit is een van de weinige technieken waar er door de mond ingeademend wordt. Bij de meeste andere technieken gebeuren in- en uitademhaling door de neus.
Shitali  – Verkoelende ademhaling: adem de lucht in via een geplooide tong. Dit heeft dezelfde effecten als Sitkari. Voor sommige mensen is het fysiek onmogelijk om de tong te plooien, zij kunnen altijd Sitkari beoefenen met dezelfde gunstige effecten.
Plavini  – Drijvende lucht: “eet” lucht en houdt het in de maag, helpt tegen maagzweer, maagzuur en overeten.

< Asana’s

Pratyahara >